Çka i bejme vetes nuk na i bene askush?!!

Nga Shqipe HOXHA

Lahuta jonë pellasge/ilire/shqiptare zbritur qysh nga Centaurët e lapithëve të Thesalisë !

Centauri Cheiron, i cili në vend të një lyre luan me lahutë !

the centaur Cheiron , who instead of a lyre plays either the Gusle, or the Rebec .

Centaurët kanë zbritur nga Ixion, mbreti i Lapithëve të Thesalisë

Pindar , Pythian Odes 2,42-48

Pas vdekjes së tij Cheiron u transferua nga Zeusi si një centaur plejadë në qiellin e natës.

Werner Perrey: Constellations and their legends . Urachhaus, Stuttgart 1999, ISBN 3-8251-7172-8 .

Peirithous

Biri i Ixionit, mbret i Lapithas të Thesalisë dhe mik i Theseut, u martua me Hippodameia, e bija e Butes.

BkI223 Ai luftoi Centaurët në festën e tij të martesës.

BkII681 BkXII80 BkXII175 Ati i Polypoetes.

BkXIV292 Homeri përsërit mitin që ka babën e Zeusit Peirithous në Dia gruan e Ixion.

Peiros, Peiroos, Peirous

Një bir i Imbras nga Aeni, ai ishte komandant i Trakëve që ishin aleatë me Priamin në Luftën e Trojës.

Këto epika nuk u shkruan nga popullata shqiptare si një mjet i artit, por janë një medium kompleks shprehjeje që përmbledh në thellësi historinë e gjatë kulturore. Në format e tyre më të hershme ato datojnë nga Mesjeta dhe ende mbajnë idetë pagane-animiste në të drejtën e tyre.

Svetozar Koljevic : The Epic in the making. Clarendon Press, Oxford 1980, p. 1

Këto këngë me lahutëi i kënduan kryesisht në netët e dimrit kur u mblodhën në dhomat e mysafirit, ku “burrat kreshnike” (burra të guximshëm) qëndruan dhe u mblodhën, por edhe në kullota malore dhe në malet ku ecnin me kopetë që jetonin në hijet e lisit ose burimet e afërta të kullotave malore të Daberdol, Kushetice etj

Është propozuar një origjinë para-osmane nga zgjedhja e temës, qëndron në traditën e këngëve heroike edhe te Gjergj Fishta (1871-1940) vepër e famshme Lahuta e Malçis që ka luftën e lirisë së shqiptarëve në këtë temë.

Me fillimin e viteve 1980, numri i lahutarëve (rapsode) është zvogëluar në mënyrë drastike këtu, në të njëjtën kohë, numri i teksteve të mbizotëruara gjithashtu është zvogëluar ndjeshëm.

Arsyeja kryesore e theksuar është konkurrenca e llojeve të reja të këngëve, pasi stacionet e radios dhe televizionit kanë hequr leksionet e Lahutës nga programi.