Category: EKONOMI

Parashikimi I Institutit Të Vjenës Për Ekonominë E Shqipërisë

Sipas parashikimeve të reja të lëshuara së fundmi nga Instituti i Vjenës për Studime Ekonomike Ndërkombëtare rimëkëmbja e ekonomive të Evropës Lindore ku bën pjesë edhe Shqipëria do të jetë e ngadaltë dhe do të varet nga suksesi në menaxhimin e pandemisë pa aplikuar masat bllokuese, si dhe nga vazhdimi i mbështetjes me masa nga qeveritë.

Në parashikimet e reja Instituti i Vjenës raporton se, ekonomia e Shqipërisë do të shënojë rënie me 6.4 për qind nga -5 për qind që ishin parashikimet e majit 2020, ndërkohe që ka rritur pritshmëritë për ecurinë e ekonomisë në vitin 2021 me 0.8 pikë përqindje. Sipas ekspertëve të Vjenës, ekonomia e vendit do të rritet me 4.6 për qind vitin që vjen.

Në Rajon rënien më të madhe të ekonomisë pritet ta ketë Mali i Zi me 9 për qind për shkak të varësisë së lartë nga turizmit, Pas Malit të zi e dyta në rajon për thellësinë e rënies është Shqipëria dhe më pas Maqedonia. Më butë do të jetë rënia për Serbinë, pasi ekspertët e Vjenës parashikojnë një tkurrje me 2 për qind.

Ekspertët e Vjenës analizojnë se shumica e ekonomive në Europën Lindore i rezistoi valës së parë të pandemisë më mirë sesa Evropa Perëndimore, por shumë ekonomi në rajon si Kroacia, Mali i Zi dhe Shqipëria i ndjenë më shumë pasojat për shkak ekspozimit të lartë ndaj sektorit të turizmit.

Mirëpo vala e dytë përshpejtuese e pandemisë solli rivendosjen e bllokimeve, të cilat mund të intensifikohen në muajt e ardhshëm, duke e bërë të sigurt tashmë rënien e thellë.

Ekonomistët e Vjenës besojnë se, perspektiva afatmesme është jashtëzakonisht e pasigurt. Pas një tkurrjeje të vlerësuar prej 4.5% këtë vit, rajoni duhet të rritet me 3.1% në 2021 dhe me 3.3% në 2022.

Në këtë skenar vetëm Lituania, Serbia dhe Turqia do të arrijnë nivelet e 2019 para vitit 2022, ndërsa Mali i Zi, Kroacia dhe Shqipëria do të duan më shumë kohë.

Përveç potencialit për bllokime më të rrepta në muajt e dimrit, pandemia do të lërë pasoja afatgjata në konsum, duke i çuar në depresion disa shërbime, të tilla si aviacioni, hotelet dhe rekreacioni.

Instituti i Vjenës këshilloi se, mbështetjet e mëtejshme nga qeveritë janë të nevojshme në të gjithë rajonin.

Pas heqjes së masave bllokuese në tremujorin e tretë tregtia me pakicë u rrit e nxitur nga blerjet e munguara gjatë bllokimit, dhe zinxhirët ndërkombëtarë të prodhimit rifilluan funksionimin.

Megjithatë, nivelet e para krizës së aktivitetit ekonomik nuk janë arritur. Përveç kësaj, vala e dytë e pandemisë, e cila filloi në shumë vende të CESEE në shtator, ka ngritur shqetësime mbi aftësinë e sistemeve të kujdesit shëndetësor për të përballuar numrin në rritje të shtrimeve në spital.

Në skenarin bazë, i cili supozon se një vaksinë do të frenojë pandeminë pa nevojën e bllokimeve të gjata, ekonomitë e CESEE parashikohet të rriten mesatarisht me 3.1% në 2021 dhe 3.3% në 2022./Monitor

BSH / Vetëm 33% E Vlerës Së Remitancave Hyri Nga Llogaritë Bankare Të Individëve

Vitin e kaluar, individët në Shqipëri morën rreth 42 miliardë lekë ose rreth 340 milionë euro transferta nga jashtë në llogaritë e tyre bankare.

Të dhënat e Bankës së Shqipërisë tregojnë se transfertat nga jashtë në llogaritë e individëve shqiptarë pësuan rënie për të pestin vit radhazi. Krahasuar me vitin 2018, rënia e vlerës së transfertave ishte 4.8%, ndërsa krahasuar me pesë vjet më parë paratë që vijnë nga jashtë në llogaritë e individëve janë përgjysmuar. Tendenca duket të jetë në rënie edhe gjatë këtij viti, kur në 6-mujorin e parë vlera e transfertave ndërkombëtare hyrëse për individët ishte rreth 19.5 miliardë lekë.

Pjesërisht, kjo tendencë ka ardhur nga efekti statistikor i kursit të këmbimit, ku euro është nënçmuar ndjeshëm ndaj lekut në pesë vitet e fundit. Efekti i kursit dëshmohet tërthorazi edhe nga fakti që, në numër, transfertat hyrëse drejt llogarive të individëve kanë një tendencë të lehtë në rritje vit pas viti. Por, pavarësisht nga kjo, transfertat në rrugë bankare zënë një pjesë të vogël të flukseve hyrëse nga jashtë që përfitojnë familjet shqiptare.

Të dhënat nga Banka e Shqipërisë tregojnë se këto burime i sollën ekonomisë shqiptare rreth 1.03 miliardë eurove vitin e kaluar, 5% më shumë krahasuar me vitin 2018. Në këtë shifër përfshihen transfertat personale të emigrantëve për familjet e tyre, por edhe të ardhurat nga puna sezonale apo në distancë jashtë vendit. Duke kryqëzuar këto të dhëna me ato që raportojnë bankat për transfertat ndërkombëtare hyrëse, rezulton se në kanalet bankare hyn afërsisht një e treta e vlerës totale të remitancave që përfitojnë familjet shqiptare.

Shifrat dëshmojnë se transfertat e parave drejt Shqipërisë bëhen në pjesën më të madhe jashtë kanaleve bankare dhe shpesh në rrugë informale. Studimet kanë treguar se kjo lidhet me kulturën e dobët financiare të emigrantëve, por edhe me faktin që një pjesë e madhe e parave që dërgohen nga jashtë vijnë nga aktivitete informale ose edhe të jashtëligjshme. Në fund të vitit 2018, në Portin e Durrësit u sekuestruan 3.4 milionë euro brenda një automjeti Toyota Yaris të dërguar në Shqipëri. Ky rast tregoi më së miri përmasat e jashtëzakonshme që ka futja e parave në vend përmes kanaleve informale dhe të jashtëligjshme.

Edhe 30 vjet pas ndryshimit të regjimit, remitancat ngelen një burim i rëndësishëm për ekonominë shqiptare, sidomos për shtresat më të varfra të popullsisë. Një vrojtim i Bankës së Shqipërisë ka treguar se remitancat janë burim të ardhurash për rreth 26% të familjeve shqiptare. Për familjet që marrin remitanca, ato përbëjnë rreth 90% të të ardhurave të tyre totale, çka dëshmon qartë një varësi pothuajse të plotë ekonomike prej tyre për rreth një të katërtën e familjeve. Nëse përfshirja financiare është një problem për gjithë shoqërinë shqiptare, për segmentin e familjeve që marrin remitanca ky problem është edhe më i theksuar. Sipas vrojtimit, vetëm 7.5% e familjeve që marrin remitanca kanë një llogari bankare. / Monitor

Eksportet “Made In Albania”/ Tregje Të Reja Në SHBA, Kinë, Itali E Arabi Saudite

Ministria e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural, ka hapur tregje të reja për eksportet e produkteve të bulmetit “Made in Albania”.

Ministri i Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural Bledi Çuçi u shpreh sot se “flukset në rritje të eksporteve bujqësore po shënojnë progres, jo vetëm në sektorin e futave perimeve, por edhe në eksportin e disa produkteve blegtorale dhe agroindustrisë”.

“Kemi hapur tregje të reja eksporti, në SHBA për djathrat, në Kinë për mjaltin, në Itali për vajin e ullirit dhe Arabi Saudite për eksportin e mishit të gjedhit”- tha Çuçi.

Gjithashtu theksoi ministri Çuçi, një treg i ri po hapet edhe për eksportin e verës shqiptare në vendet e Bashkimit Europian.

“Sot kemi miratuar një certifikatë të re sipas BE-së për eksportin e verës “Made in Albania” në Europë, ndërsa një sërë zhvillimet që tjera po diskutohen në lidhje me kërkesën e shtuar të tregut të huaj për prodhimet shqiptare”- tha ministri gjatë diskutimit të buxhetit 2021 për bujqësinë në Komisionin e Ekonomisë.

Lidhur me epërsinë e eksporteve bujqësore në vendet e Rajonit, Çuçi theksoi se, “kemi unifikuar certifikatën fitosanitare me Kosovën dhe me Maqedoninë e Veriut. Jemi në negociata me Serbinë, për të pasur një certifikatë të përbashkët për eksportin e produktit bujqësor që lehtëson procedurat për shkëmbimet tregtare bujqësore”.

Në kuadër të minishengenit besoj se këto nisma do të zgjerohen edhe me vende të tjera të Rajonit, duke nxitur e mbështetur më tej eksportet bujqësore shqiptare në tregjet e huaja.

Sipas tij, sektori i bujqësisë mbetet sektori më vital i ekonomisë shqiptare, që ndikon pozitivisht në ekonominë tonë.

“Rritje në shifra dyshifrore e eksporteve bujqësore shqiptare është dëshmi e politikave të drejta që ka ndjekur qeveria edhe në kushtet e pandemisë, duke bërë si asnjë herë më parë mbështetjen e duhur për fermerin, bujqësinë, agroindustrinë dhe sektorin rural në tërësi”- tha Çuçi.

Rreth 179 pelikanë kaçurrel (Pelecanus crispus) u numëruan ditën e sotme në zonën e Peizazhit të Mbrojtur Vjosë-Nartë nga kërkuesit.

Ky raportim, përfaqëson numrin më të madh të këtij lloji të numëruar ndonjëherë në një moment të vetëm në këtë zonë. Shifra e mëhershme më e madhe është ajo e vitit 2016, ku një numër prej 146 u raportuan nga “Shoqata e Ruajtjes dhe e Mbrojtjes së Mjedisit Natyror në Shqipëri”.

Kjo shifër përfaqëson 1.5 % të popullatës globale të këtij lloji, sipas të dhënave të fundit të raportuara nga “Catsadorakis & Portolou” (2017) dhe të përkrahura nga BirdLife International si të dhënat më të përditësuara.

Raportime të tilla, tregojnë edhe njëherë rëndësinë globale që ka zona e mbrojtur Vjosë-Nartë jo vetëm për pelikanin kaçurrel por edhe për shumë lloje të tjera.

Në këtë logjikë, kjo zonë plotëson më së miri, “Kriterin 6” të “Konventës për Ligatinat me Rëndësi Ndërkombëtare” apo sikurse njihet ndryshe konventa e RAMSAR-it, duke e kaluar me afro 3 fish pragun prej 1% apo prej 65 individësh që nevojitet në rastin e pelikanit kaçurrel. Sikundër për pelikanin kaçurrel, ky kriter plotësohet edhe për lloje të tjera.

Vjosë-Nartës, padyshim duhet të njihet statusi i munguar i Zonës Ramsar, duke u bërë kësisoj lugatina e 5-të me këtë status në Shqipëri.

“Shpendët e Shqipërisë” gjen rastin të shpreh mirënjohjen për institucionet që administrojnë zonën dhe veçanërisht AdZM Vlorë. Në të njëjtën kohë, shprehin mirënjohje dhe për administratën e Kripores së Vlorës, zonë e cila është shndërruar në një prej zonave më të qeta për shpendët në Shqipëri./ata/

Bizneset që kryejnë aktivitete me mjete lundruese për qëllime turistike dhe argëtimi, si për motorët e ujit, rafting, kanoe, zhytje etj, duhet të jenë të licencuar si “operator turistik” dhe të certifikuar nga Ministria e Turizmit.

Rregullat e reja të lundrimit me anije, jaht dhe për sportet detare, kanë hyrë në fuqi me botimin në Ftetoren Zyrtare të vendimit të qeverisë që përcakton se “për ata operatorë të turizmit detar, në rastin kur jahtin ose mjetin e vogël lundrues e jep me qira apo me kontratë “bareboat” apo “çarter me kohë”, është i detyruar që të njoftojë Zyrën e Regjistrimit të Mjeteve Lundruese Shqiptare pranë kapitanerisë së portit përkatës”.

Njoftimi duhet të bëhet me e-mail ose duke ngarkuar në sistemin elektronik një kopje të kontratës të qirasë.

Sipas rregullores së, “për mjete me kapacitet mbi 12 pasagjerë, drejtimi i tyre do të lejohet të kryhet vetëm nga personeli i kualifikuar dhe i autorizuar, sipas parashikimeve ligjore. Për mjetet me kapacitet nën 12 pasagjerë, lejohet që shërbimet plotësuese, të bordit, të ambienteve të brendshme dhe të kuzhinës të kryhen nga persona, në cilësinë e vizitorit, me kusht që të kenë mbushur moshën 17 vjeç.

Për motorët e ujit, parashikohet që gjatë periudhës prill-nëntor lundrimi i tyre të jetë deri në 500 metra larg bregut, por me shpejtësi të lejuar deri në 10 nyja”. (Ata)

Vlerësimit “Moody’s” konfirmon për Shqipërinë vlerësimin aktual në “B1”, si dhe me perspektivën “e qëndrueshme”.

Sipas Moody’s, pandemia e koronavirusit ka prekur Shqipërinë për shkak të kufizimeve të brendshme, si dhe prej ndikimit që pati në tregti dhe remitanca, faktorë kryesorë të konsumit privat. Ndërsa thekson se, zbatimi i reformave në përputhje me anëtarësimin në BE, kuadri fiskal, administrata tatimore dhe mbledhja e të ardhurave janë përmirësuar gjatë viteve të fundit.

Konkretisht, Shqipëria ka përmirësuar planifikimin dhe ekzekutimin e saj fiskal. Ndryshimet në Ligjin Organik të Buxhetit në mes të vitit 2016 dhe sistemet e vendosura për të monitoruar dhe zgjidhur problematikat me detyrimet e prapambetura pritet të sigurojnë një pozicion fiskal më pak të lëkundur në të ardhmen.

“Në kontrast me periudhën parazgjedhore në 2013, ku rezultoi një akumulim i konsiderueshëm i detyrimeve të prapambetura (4.8% të PBB-së), asnjë rrëshqitje fiskale nuk ndodhi gjatë periudhës së zgjedhjeve të fundit, falë dispozitave të përcaktuara në Ligjin Organik të Buxhetit, të cilat disiplinojnë ekzekutimin e deficitit në vitet zgjedhore. Në korrik 2020, qeveria miratoi amendime të mëtejshme në Ligjin Organik të Buxhetit, duke përfshirë një rregull fiskal për një balancë primare të paktën zero duke filluar nga viti 2023 e në vijim”, thuhet në raport.

Gjithashtu, Agjencia vlerëson se konsolidimi fiskal do të rifillojë vitin e ardhshëm. Rritja e të ardhurave dhe përmirësimi i cilësisë së shpenzimeve do të jenë thelbësore për rikrijimin e hapësirave fiskale, pas goditjes së koronavirusit.

Sipas raportit, ndryshimi i fundit në Ligjin Organik të Buxhetit, që synon një balancë primare të paktën zero nga 2023 e tutje, do të ankorojë konsolidimin fiskal në periudhën afatmesme e afatgjatë.

Megjithëse kuadri fiskal është forcuar, rreziqet fiskale mbeten. Me mbështetjen e FMN-së, Bankës Botërore dhe BERZH, qeveria ka bërë progres në përmirësimin e kuadrit fiskal dhe adresimin e një pjese të mirë të rreziqeve. ATA

Italia është partneri kryesor i Shqipërisë në tregti ku sipas të dhënave të INSTAT zë 46 % të eksporteve. Sipas të dhënave zyrtare në këto 9 muaj eksporti ka arritur vlerën e 195 miliardë lekëve, ndërsa INSTAT thotë se rreth 45% e eksporteve e zë shteti fqinj përtej detit.

Kryesisht bëhet fjalë për mallra veshje, materiale ndërtimi dhe metali, makineri dhe ushqime.

Përsa i përket mënyrën së transportit të mallrave referuar të dhënave të INSTAT, në shtator 2020, Shqipëria ka eksportuar 10.6 miliardë lekë mallra me rrugë, në një kohë që në shtator 2019, kjo vlerë ishte 9.1 miliardë lekë, duke u diferencuar kështu me 1.5 miliardë lekë nga një vit më parë.

Megjithatë, mallrat e eksportuara me det zënë pjesën kryesore të totalit, 56.1%. Ndërkaq, ato me rrugë zënë 42.4%, ndërsa mallrat e eksportuara në rrugë ajrore nuk zënë as 1% të së tërës.